Rijksmuseum Boerhaave organiseert in de periode november t/m december een reeks thema-middagen die aansluiten op de tentoonstelling Kosmos: Kunst & Kennis. In de Salon-lezingen komen diverse aspecten binnen de kosmologie aan bod, van wetenschapshistorie tot actueel onderzoek. Zaterdagmiddag 21 december is een speciale kersteditie. Rob van Gent presenteert dan een wetenschappelijk kerstverhaal over de Ster van Bethlehem. De middag wordt muzikaal omlijst met een Middeleeuws Georgisch epos op oude Oosterse melodieën door de Nederlands/Georgische kunstenaar Nina Targan Mouravi.
Wanneer: zaterdag 21 december van 14.00 tot 16.00 uur
Voor wie: voor iedereen
Kosten: gratis bij geldig entreebewijs (Museumkaart gratis)
De Ster van Bethlehem: een wetenschappelijke kerstverhaal
Elk jaar viert de christelijke wereld op 25 december de geboorte van Jezus Christus. Een belangrijk element in het Kerstverhaal is de wonderbaarlijke ster die de Wijzen uit het Oosten naar Bethlehem voerden. Aanvankelijk werd het verschijnsel verklaard als een goddelijk teken. Maar vanaf de middeleeuwen hebben vele theologen, astronomen en astrologen gepoogd om een ‘natuurlijke’ verklaring te geven. Was de Ster van Bethlehem een komeet, een samenstand van planeten, een exploderende ster of een UFO? Behalve op deze kwesties gaat Rob van Gent in op enkele andere vragen die het Kerstverhaal oproept: is de ware geboortedag van Christus eigenlijk nog te achterhalen?
Georgisch epos: Aspiroz, je moet me helpen!
De Nederlands/Georgische kunstenaar Nina Targan Mouravi geeft een voordracht van een middeleeuwse Georgische tekst waarin een Arabische veldheer, alleen in de woestijn, zich richt tot de zon en de planeten (Aspiroz is de Oosterse versie van Vesper, ofwel Venus) om zijn geliefde dichter bij hem te krijgen. Dit fragment over de toen bekende planeten van het zonnestelsel komt uit het literaire werk ‘Drager van een pantervel’ van Sjota Roestaveli. Nina Targan Mouravi vertaalde het in het Nederlands, met behoud van het viervoudige eindrijm. De rijke Oosterse traditie kent unieke harmonieën en bijzondere instrumenten, waaronder de doedoek, een dubbelriet blaasinstrument van abrikozenhout. De doedoek wordt geroemd om zijn melancholiek, hees geluid, bij uitstek geschikt om heimwee te verklanken. De voordracht van Nina Targan Mouravi wordt muzikaal omlijst door Emrah Oğuztürk. Hij bespeelt de oude Oosterse melodieën op zijn doedoek.
Emrah Oğuztürk, Koerdisch van origine, werd geboren in Kars. De wiegenliederen van zijn grootmoeder hebben een liefde voor de volksmuziek bij hem aangewakkerd: al jong leerde hij mey, kaval, doedoek, zurna, tulum en percussie spelen. Emrah Oğuztürk brengt traditionele liederen uit Anatolië, Armenië en Koerdistan ten gehore.
Nina Targan Mouravi is geboren in Tbilisi en getogen in Moskou. Als portretschilder was ze eens genomineerd voor het Nederlands portretprijs. Als vertaler bracht ze meerdere dichtbundels en bloemlezingen uit. Daarnaast vertaalde ze hedendaagse Russische dichters voor Poetry International en maakt ze ondertitels voor diverse Russische en Georgische filmklassiekers.
Helaas de lezing is vol