In 2023 is het 300 jaar nadat Antoni van Leeuwenhoek op 90-jarige leeftijd overleed na een leven vol verwondering, waarnemingen en ontdekkingen. Door zijn zelfgemaakte lenzen toonde hij een micro-universum dat nog niet eerder door een mens was gezien. Stel je voor, een totaal onbekende wereld ontdekken. Hoe weet je wat je ziet? Hoe laat je het zien? En hoe overtuig je anderen dat de wereld heel anders is dan ze denken? In 2023 memoreren we de verwondering en het vakmanschap van Antoni van Leeuwenhoek.
In de 17de en 18de eeuwse wetenschap speelde van Leeuwenhoek vaak een sleutelrol met nieuwsgierige, nauwkeurige waarnemingen die prachtig en precies werden getekend. Nog altijd wordt zijn archief aan publicaties onderzocht, zoveel heeft hij gedaan. Een bijzonder mens in een bijzondere tijd. Een universeel en internationaal verhaal over het ontstaan van moderne wetenschap waarin ons beeld van de wereld om ons heen letterlijk en figuurlijk werd opgetekend.
Waarom het Antoni van Leeuwenhoek Jaar?
Het verhaal van Antoni van Leeuwenhoek verdient een groot publiek. De wetenschappelijke revolutie en de Verlichting werden mee gevormd door de lens van Antoni, zou je kunnen zeggen. De ontdekking van de bacterie, de bouw en werking van planten, dieren en de mens, het ontrafelen van de voortplanting; doorbraken uit de tijd van Van Leeuwenhoek.
De vroege microscopisten met Van Leeuwenhoek als boegbeeld legden mede de basis voor de huidige wetenschap. Het waarnemen, vastleggen en het volgens wetenschappelijk regels experimenteren stoelt op de ervaringen van deze eerste ontdekkers. Deze ontdekkingsreis die Van Leeuwenhoek met tijdgenoten begon, duurt nog altijd voort.
Het Antoni van Leeuwenhoek jaar heeft als missie het belang van wetenschap en verbeelding in de samenleving te benadrukken.
Wetenschap is één van de fundamenten van onze samenleving. Het vertrouwen in wetenschap staat echter soms onder druk. In de informatiemaatschappij is de bron van kennis niet altijd betrouwbaar. Wat is waar? Wat is niet waar? Begrip van wetenschap bij jongeren en volwassenen is daarom van groot belang.
Het verhaal van Antoni van Leeuwenhoek inspireert een nieuwe generatie te kiezen voor een loopbaan in wetenschap, technologie en innovatie, van onderzoekers tot verbeelders.
Microbiologie is van onschatbare waarde in het helpen oplossen van grote vraagstukken op het gebied van bijvoorbeeld klimaat, voedsel, gezondheid en energie. De grootste problemen kunnen we beter oplossen door kennis van het kleinste.
Antoni van Leeuwenhoek is een inspiratiebron voor de mens om nieuwsgierig te zijn, steeds meer en verder te ontdekken, uit te vinden, goed waar te nemen en kennis over te dragen voor een beter begrip van het leven, onze wereld en misschien wel van de kosmos.
Interinstitutionele samenwerking
Het jaar is opgezet door een aantal founding partners.
- Rijksmuseum Boerhaave
- Huygens Instituut voor Geschiedenis en Cultuur
- TU Delft
- Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Microbiologie / Stichting Microcanon & de Microbenclub
- Nederlands Instituut voor Biologie
“ Mijn werk, dat ik voor een lange tijd heb gedaan, was niet om de lof te ontvangen die ik nu geniet, maar bovenal voor een dorst naar kennis…..”