Afgelopen donderdagmiddag maakten de regering en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) tijdens een persconferentie drastische maatregelen bekend om de verdere verspreiding van het nieuwe coronavirus COVID-19 in te dammen. De persconferentie werd live uitgezonden. Het was ongelofelijk om te zien hoe snel de afgekondigde maatregelen hun effect sorteerden. Diezelfde avond nog kondigden de meeste musea, waaronder ‘mijn eigen’ museum, aan om tot en met 31 maart te sluiten voor het publiek. met de moderne media is een groot deel van de bevolking meteen op de hoogte van de nieuwe preventieve maatregelen.
Voorlichting
Wat een verschil met 100 jaar geleden toen er een malaria-epidemie in Nederland was. er zijn nog weinig mensen die dat weten. Begin twintigste eeuw nam het aantal malaria epidemieën in Europa toe. Om de bevolking aan te sporen tot preventieve maatregelen, ontstonden er speciale commissies van voorlichting. Deze commissies verspreidden folders, ansichtkaarten en affiches en lieten voorlichters van deur tot deur gaan. “Houdt uw huis van muggen schoon, gezondheid is uw loon”, was de boodschap. Andere bekende slagzinnen waren: “Beter dan kinine slikken, is het muggen dood te tikken”. En “Ziet gij muggen lang van poot, aarzel niet maar sla ze dood!”
De stad Amersfoort brengt in diezelfde tijd een ansichtkaart uit met de tekst ‘Amersfoort Malaria vrij’. Hiermee wil Amersfoort repatrianten uit Indië aantrekken. Dit zijn (Indische) Nederlanders die uit de kolonie terugkeren. Omdat in sommige delen van Nederland begin twintigste eeuw nog malaria heerst, vindt Amersfoort het belangrijk zich ‘malaria-vrij’ te noemen.
Affiche 'Verdelgt muggen', D. Straus, 1921, collectie Reclame Arsenaal Laren
Malaria
Met alle aandacht voor het coronavirus zouden we bijna vergeten dat er in tropische streken nog steeds jaarlijks honderdduizenden mensen sterven aan malaria. Onderzoek naar behandeling en het voorkomen van zowel oude bekenden als malaria, en nieuwe onbekenden zoals het coronavirus is van levensbelang.
Dit is een van de verhalen die we vertellen in de tentoonstelling BESMET! die op 15 april wordt geopend door Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander in Rijksmuseum Boerhaave. Onder het voorbehoud dat de huidige pandemie van het coronavirus het toelaat. We volgen nauwgezet de richtlijnen van het RIVM. Ook nu geldt dat de veiligheid voor alles gaat. Pas goed op uzelf!
Amito Haarhuis, directeur Rijksmuseum Boerhaave
Deze column verscheen op dinsdag 17 maart 2020 in De Telegraaf, ondertussen is besloten de tentoonstelling BESMET! uit te stellen.
