Ik ben net terug van een wandelvakantie in de Cotswolds in Zuid-West Engeland. Het is een gebied zoals je dat in de detective Midsummer Murders ziet met nostalgische uit goudgeel kalksteen opgetrokken cottages. In de dorpen die we aandeden, leek het alsof de tijd had stilgestaan.
De moderne tijd heeft nog geen vat gekregen op deze tijdscapsule op het platteland. Maar het kalksteen waarvan de huizen gemaakt zijn, gaat nog veel verder terug. Het is het bezinksel van de kalkhoudende stoffelijke resten van zeedieren die hier zo’n 150 miljoen jaar geleden leefden in het tijdperk Jura, toen er op deze plek nog een ondiepe zee was. In dat kalksteen zitten dus ook veel fossiele resten. Op onze tocht kwamen we andere wandelaars tegen die op fossielenjacht waren.
In Bristol, waar we na onze wandeltocht uitkwamen, zagen we in het Bristol City Museum wat er in de loop der jaren allemaal is gevonden in die bodem. Een topstuk in de tentoonstelling Zeedraken was een 8 meter lange ichthyosaurus, een allang uitgestorven zeereptiel dat eruitzag als onze huidige dolfijn. Dit exemplaar was helemaal platgedrukt door het zware gewicht van alles wat er bovenop neergedaald was. Ze hadden ook een plesiosaurus, een zeereptiel met zwemvliezen aan de poten en een lange nek.
Maar nu komt de bijzondere wending in mijn verhaal. Terwijl ik mij zat te vergapen aan deze zeedraken in Engeland, was een groep studenten van de Universiteit Utrecht onder leiding van professor Jelle Reumer naar fossielen aan het zoeken in een kalksteengroeve in Winterswijk die vanwege de zomervakantie even niet in bedrijf was. Zij deden een bijzondere vondst. Ze vonden een bot dat waarschijnlijk de onderkaak is van een plesiosaurus of een ichthyosaurus. Naar mijn weten, zijn er in Nederland nog niet eerder fossiele resten van deze dieren gevonden. Om precies te weten van welk dier het afkomstig is, is nader vergelijkend onderzoek nodig met andere fossiele resten die zich in diverse musea bevinden.
Amito Haarhuis, Directeur Rijksmuseum Boerhaave
Deze column verscheen op dinsdag 23 augustus 2022 in De Telegraaf
Headerfoto: Sea Dragons, Bristol Museum & Art Gallery
