Bij alle berichtgeving over klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit heb ik soms het gevoel dat het onoplosbaar is. In dat licht was het een verademing om vorige week de uitkomsten van een groot internationaal onderzoek te lezen in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrijft Science: Tropische bossen kunnen zich onder bepaalde omstandigheden sneller herstellen dan tot nu toe werd gedacht.
Op plekken waar tropisch bos is gekapt voor kleinschalige (zwerf)landbouw of veeteelt, kan het bos verrassend snel teruggroeien. Deze zogenoemde secundaire bossen zijn al na 20 jaar voor 78% hersteld!
De Wageningse hoogleraar bosecologie Lourens Poorter is hoofdauteur van het artikel waar ruim 90 onderzoekers aan hebben bijgedragen. Hij vergelijkt secundaire bossen met tieners die veel eten omdat ze nog in de groei zijn. Ze slurpen koolstof op (en eten je koelkast leeg!). Dat levert een bijdrage aan het verminderen van klimaatverandering. Daarnaast zijn er al snel weer veel boomsoorten te vinden. Daarmee zijn ze ook een belangrijk reservoir van biodiversiteit.
Dat neemt natuurlijk niet weg dat we oude bossen moeten behouden, en het kappen ervan moeten stoppen. Naast de intrinsieke waarde ervan, is er in de zware oude stammen veel koolstof vastgelegd. Ook herbergen de oude bossen veel boomsoorten die je niet zomaar in 20 jaar terugkrijgt. Daar is meer tijd voor nodig: meer dan 120 jaar.
Er is hoop: op de klimaattop in Glasgow is er door meer dan 100 landen afgesproken om de ontbossing voor 2030 te stoppen. Op de biodiversiteitstop in Kunming is de intentie uitgesproken om in datzelfde jaar van 30% van de aarde (zowel land als water) beschermde natuur te maken. Poorter en zijn collega’s adviseren de overheden nu om de secundaire bossen onderdeel te maken van die beschermde natuur, vanwege hun rol bij het opslaan van koolstof en het behoud van biodiversiteit. Zij pleiten ervoor het bos op een natuurlijke manier te laten hergroeien waar het kan, en het actief aan te planten waar het moet.
Amito Haarhuis, Directeur Rijksmuseum Boerhaave
Deze column verscheen op dinsdag 14 december 2021 in De Telegraaf.
