Ik hou van de Italiaanse keuken, en eet graag een lekker klaargemaakte risotto. We hoorden recent de verontrustende nieuwsberichten over de extreme droogte in Noord-Italië en hoe daardoor de risotto oogst dit jaar dreigt te mislukken. Daarom werden er al experimenten gedaan met risottoteelt op veengrond in Noord-Zwitserland.
Met deze planten, die aangepast zijn aan een kouder klimaat, wordt nu ook een experiment gedaan in Nederland in een polder vlakbij Leiden. Onderzoekers van de universiteiten van Wageningen en Leiden plantten hier vorige maand 3.000 rijstplanten aan op een stukje land van de burgercoöperatie ‘Land van Ons’.
‘Rijst in de polder’ klinkt als science fiction maar het wordt onderzocht als serieus alternatief voor koeien op veengrond die daar worden gehouden voor zuivelproductie. Om er voor te zorgen dat de koeien niet wegzakken in de veengrond wordt het waterpeil er kunstmatig laag gehouden. Gevolg is dat het veenmateriaal in de grond droogvalt en in aanraking komt met zuurstof waardoor het sneller afbreekt. Daar komt veel van het broeikasgas koolstofdioxide bij vrij. Bovendien klinkt de grond in waardoor de bodem daalt, gemiddeld met zo’n 8 millimeter per jaar. Dit is niet houdbaar. Vandaar dit innovatieve experiment om te onderzoeken of rijstteelt een alternatieve vorm van voedselproductie zou kunnen zijn op de Nederlandse veengronden. Voor de rijstteelt zou de veengrond een beetje onder water gezet worden, waardoor je de bovengenoemde nadelen niet meer hebt.
Of het ook echt gaat werken, dat gaan wetenschappers de komende jaren onderzoeken. Het zal zeker drie tot vijf jaar duren voordat de eerste resultaten bekend zijn. Een mogelijk nadeel is dat er in de natte rijstvelden juist meer van het veel krachtigere broeikasgas methaan vrijkomt. Weegt dat wel op tegen de reductie van de afgifte van koolstofdioxide? Dat is een van de vragen die de onderzoekers de komende jaren zullen moeten beantwoorden.
Ik zie er alvast naar uit om in 2030 een bordje lokaal geproduceerde risotto te kunnen eten.
Amito Haarhuis, Directeur Rijksmuseum Boerhaave
Deze column verscheen dinsdag 27 juni 2023 in De Telegraaf