Op 25 mei kondigde minister Robbert Dijkgraaf tijdens een diner met de directeuren van de Nederlandse wetenschapsmusea en science centers aan dat hij het vakgebied van de wetenschapscommunicatie wil versterken, en daarvoor 10 miljoen euro ter beschikking stelt.
Eerder dit jaar gaf de minister een lezing in Leiden waarbij hij inging op het belang van wetenschapscommunicatie. Terwijl wetenschap steeds meer impact heeft op ons dagelijks leven, signaleert hij tegelijkertijd een groeiend onbegrip over die wetenschap. Hij vindt dat de kloof tussen wetenschap en samenleving moet worden verkleind door mensen te betrekken bij het wetenschappelijk proces.
Maar hoe doe je dat? En wat bedoelen we eigenlijk met wetenschapscommunicatie? Mijn ervaring is dat veel wetenschappers een nogal beperkte opvatting hebben van wetenschapscommunicatie, waarbij het gaat om het delen van onderzoeksresultaten en inzichten met het publiek. Na afloop van je onderzoek, maak je een publicatie, een persbericht en je verzorgt een paar publieke optredens. Dat is ook belangrijk, maar daarmee ga je de kloof tussen wetenschap en samenleving niet dichten. Daarvoor is communicatie nodig die twee kanten op gaat: een dialoog. En tijdens alle fasen van het onderzoek. Een dialoog die al aan de voorkant begint, levert ook voor onderzoekers nieuwe inzichten op.
Vanwege de uiteenlopende opvattingen over wetenschapscommunicatie, is het goed dat er nu extra middelen zijn om de wetenschapscommunicatie verder te ontwikkelen als vakgebied. Wanneer is wetenschapscommunicatie kwalitatief goed en effectief? De academische onderzoeksgroepen op het gebied van wetenschapscommunicatie kunnen ons hierbij helpen. Tegelijkertijd is er ook heel veel praktijk- en ervaringskennis aanwezig bij de wetenschapsmusea, wetenschapsjournalisten en -communicatoren. Zo ontvangen de wetenschapsmusea en science centers met elkaar 5 miljoen bezoekers per jaar, en daarom weten ze hoe je een breed publiek betrekt bij wetenschap. Ook kunnen zij vanuit hun intermediaire rol de dialoog tussen wetenschap en samenleving faciliteren. Met de steun van de overheid zullen deze partijen de handen in elkaar moeten slaan om de dialoog tussen wetenschap en samenleving te versterken.
Amito Haarhuis, Directeur Rijksmuseum Boerhaave
Deze column verscheen op dinsdag 14 juni 2022 in De Telegraaf