Sibrandus Stratingh zocht naar nuttige toepassingen voor de wetenschap. In de jaren 1830 ontwikkelde hij als een van de eersten een elektrisch wagentje. Hij combineerde daarbij twee recente wetenschappelijke vindingen: de accu en de elektromotor. Al eerder had Stratingh zijn medeburgers verbaasd door een stoomwagen door de Groningse straten te sturen.
Behalve Gronings hoogleraar chemie, farmacie en technologie was Sibrandus Stratingh (1785-1841) een drijvende kracht achter het ‘Genootschap ter bevordering der natuurkundige wetenschappen te Groningen’. Hij was (bestuurs)lid van een imposante lijst van instellingen en comités die het publieke nut dienden. Daarnaast was hij ondernemer en stichtte hij onder meer een succesvolle loodwitfabriek.
Stratingh begreep als een van de eerste de mogelijkheden van de batterij en het elektromagnetisme. Met een batterij als krachtbron, en het elektromagnetisme om de elektriciteit om te zetten in beweging, bouwde hij een elektrische wagen. De batterij bestond uit een koperen en zinken delen, gedompeld in een oplossing met zwavelzuur en salpeterzuur. Het wagentje bezat een boogvormige elektromagneet en losdraaiende staafvormige elektromagneet. Als daar stroom door liep, gingen deze elkaar aantrekken en afstoten, op zo’n wijze dat de staaf ging ronddraaien. Deze beweging gaf hij onderaan de wagen via enkele tandwielen door aan de wieltjes: Vroem! Anno 1836 reed er, heus waar, in Groningen een elektrische auto! De vinding wekte een groot enthousiasme op bij zijn landgenoten.
Foto: Elektrisch wagentje, W. Stratingh, ca. 1836 (collectie Rijksmuseum Boerhaave V09398)
Rijksmuseum Boerhaave heeft vier versies van Stratingh’s wagentje in de collectie. Enkele jaren gelden heeft een van de restauratoren van het museum tijdens de verbouwing van het museum alle vier de versies van het wagentje van Stratingh gerestaureerd. Hiervoor koos hij ervoor om elk van de vier de wagentjes op verschillende manier te restaureren: de een kreeg nieuwe wieltjes, bij de ander behoefde alleen het houtwerk een nieuw laagje olie. In het museum is een van deze versies van dit bijzondere wagentje te zien zijn. Restaurator Gerrits vermoed dat dit wagentje het originele wagentje is. Zo ontdekte hij een ingekerfde schaalverdeling op het voorwiel, en is het houtwerk niet in scherpe, harde lijnen gezaagd.
