Rijksmuseum Boerhaave organiseert in de periode oktober t/m december een reeks lezingen over wetenschap en de Tweede Wereldoorlog. Woensdag 14 november vertelt Herman Roozenbeek over Mosterdgas in Nederlands-Indië aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Oud-NIOD-directeur Hans Blom modereert de middag.
Kaneelolie voor Koloniën
In de Meidagen van 1940 beschikte het Nederlandse leger niet over chemische wapens om een eventuele Duitse aanval met gifgassen te pareren. Toen de Japanse strijdkrachten begin 1942 de aanval op Java inzetten, had het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) echter wél een voorraad mosterdgas achter de hand, plus de middelen om deze in te zetten. Eind jaren dertig was de installatie om dit mosterdgas te produceren in het grootste geheim in Hembrug bij Amsterdam opgebouwd en beproefd, en vervolgens naar Indië verscheept. Militair historicus Herman Roozenbeek gaat in op de vraag waarom het KNIL over chemische wapens wilde beschikken, doet uit de doeken hoe men de benodigde kennis en expertise verwierf, en volgt de lotgevallen van de voorraad mosterdgas tijdens en na de oorlog.
Herman Roozenbeek
Herman Roozenbeek studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Sinds de vervulling van zijn militaire dienstplicht in 1992/93 is hij werkzaam als militair historicus bij het Ministerie van Defensie (sinds 2005 bij het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, NIMH). Hij heeft zich met name toegelegd op de geschiedenis van de Koninklijke Landmacht en de Koninklijke Marechaussee tijdens de periode van de Koude Oorlog. Samen met Jeoffrey van Woensel schreef hij in 2010 het boek De geest in de fles over de omgang van de Nederlandse krijgsmacht met chemische strijdmiddelen.
Wanneer: Woensdag 14 november om 15.30 uur
Voor wie: voor iedereen vanaf 16 jaar
Kosten: entreebewijs (Museumkaart gratis)
Salon Boerhaave 'Omtrent WOII'
De Tweede Wereldoorlog had grote gevolgen voor de wetenschapsbeoefening, en dit ging verder dan de grootschalige mobilisaties die leidden tot de ontwikkeling van radar, de atoombom en de computer. In de Salon Boerhaave-reeks ‘Omtrent WOII’ laten wetenschapshistorici aan de hand van actueel onderzoek minder bekende aspecten zien, zoals de paradoxale rol van wetenschap in oorlogspropaganda, de dilemma’s rondom het Nederlands gifgasonderzoek, de bovengemiddelde belangstelling van Amerikaanse veiligheidsdiensten voor Philips en het verbluffende werk van Jaap Kistemaker op het gebied van uraniumverrijking.
Behalve lezingen over deze onderwerpen is er tijdens de bijeenkomsten aandacht voor WOII-gerelateerde objecten uit de collectie van Rijksmuseum Boerhaave. Deze objecten uit het depot tonen hoe Nederlandse wetenschappers in Bezettingstijd soms tot wonderbaarlijke prestaties kwam, hoe de wetenschap soms stil kwam te liggen maar soms ook onverstoorbaar doorging alsof de wereld niet in brand stond en hoe ‘goed’ en ‘fout’ soms door elkaar liepen.
De lezingen vinden plaats op 31 oktober, 14 november, 28 november en 12 december. Oud-NIOD-directeur Hans Blom modereert de middagen.
