In samenwerking met Studium Generale organiseert Rijksmuseum Boerhaave een lezingenreeks naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Frankenstein – op weg naar een nieuwe mens’. Tijdens deze reeks staat de invloed van dokter Frankenstein en zijn monster op de westerse cultuur, technologie en wetenschap centraal.
Er zijn twee lezingen tussen 18.30 en 20.30 uur met een pauze ertussen.
It’s Alive! De creatie van de eerste synthetische cel
Prof.dr. Wilhelm. T. S. Huck, hoogleraar fysische organische chemie, Radboud Universiteit Nijmegen
In de introductie van Mary Shelley’s Frankenstein memoreert zij de lange nachtelijke gesprekken met Lord Byron en Percy Shelley over de aard van het leven. Daarbij bespreken zij ook de experimenten van Dr. Darwin (niet de beroemde Britse bioloog, maar diens grootvader Erasmus Darwin). Met gepaste scepsis beschrijft Mary Shelley hoe een stukje vermicelli, dat Darwin in een glazen koker bewaart, plotsklaps begon te krioelen. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat het pastasliertje daadwerkelijk tot leven komt, roept Darwins observatie voor Shelley wel een belangrijke vraag op. Kan de mens uit levenloze natuur leven scheppen? Vandaag de dag lijkt fictie langzaam maar zeker feit te worden. De kans is groot dat in de komende decennia de eerste synthetische cel het levenslicht ziet. Tenminste, als het aan Wilhelm Huck, hoogleraar aan de Radboud Universiteit, ligt. In zijn lezing zal hij vertellen hoe hij zich als een moderne dokter Frankenstein buigt over de creatie van de eerste levende kunstmatige cel.
Frankenstein, op weg naar een nieuwe mens
Bart Grob, conservator Rijksmuseum Boerhaave
Op 17 maart opende de tentoonstelling ‘Frankenstein, op weg naar een nieuwe mens’, vormgegeven door conservator Bart Grob. Deze expositie memoreert niet alleen de tweehonderdste verjaardag van Mary Shelley’s meesterwerk maar laat ook zien hoe het boek nog steeds mensen tot nadenken stemt. Hoe ver kunnen en moeten wij gaan om ons lichaam aan te passen om medische of esthetische redenen? Welke mogelijkheden bieden nieuwe ontwikkelingen op het gebied van robotica en biotechnologie? Neem bijvoorbeeld robotische insecten. Uitgerust met een chip kunnen deze kunstmatige onderkruipsel op afstand worden bestuurd. Deze technologie staan nog in de kinderenschoenen maar de toekomstige toepassingen zijn legio. Tijdens zijn lezing neemt Bart Grob ons mee langs de hoogtepunten uit de Frankensteintentoonstelling.
Wanneer: woensdag 12 september
Tijd: Vanaf 18.00 inloop. Er zijn twee lezingen tussen 18.30 en 20.30 uur met een pauze ertussen.
Waar: Rijksmuseum Boerhaave, Lange St. Agnietenstraat 10, Leiden
Entree: Iedereen is welkom. Bijwonen van de lezingen is gratis (entreebewijs niet nodig). Geen aanmelding nodig.
Achtergrondinformatie
In 1816 verblijven Mary Wollstonecraft Shelley (neé Godwin) en haar echtgenoot Percy Bysshe Shelley samen met Lord Byron, Claire Clairmont en John Polidori in Villa Diodati aan de oevers van het Meer van Genève. Byron krijgt het idee om een schrijfwedstrijd te houden voor het beste griezelverhaal. Mary komt als winnares uit de competitie.In 1818 rolt Frankenstein, or, The Modern Prometheus anoniem van de pers in een oplage van slechts vijfhonderd boeken (pas vijf jaar later verschijnt haar naam op de herdruk). Tweehonderd jaar na het verschijnen van Mary Shelley’s meesterwerk geniet haar creatie nog altijd wereldfaam en is haar monster verworden tot een van de grootste iconen uit de horrorwereld.
De thematiek uit Mary Shelley’s boek blijft tijdloos. Wijlen Stephen Hawking, de wereldberoemde astrofysicus, waarschuwde een aantal jaren voor zijn dood voor de opmars van kunstmatige intelligentie. Hij schetste daarbij een dystopisch toekomstscenario dat sterk geïnspireerd lijkt door Shelley’s novelle.. Een ander voorbeeld van een Frankenscience is de genetische modificatie van landbouwgewassen. Inmiddels heten de vruchten van deze gentech-planten zelfs gekscherend Frankenfoods. Maar denk ook aan kerncentrales, oorlogsdrones, designerbaby’s en stamcelonderzoek. Steeds vaker klinkt de oproep om menselijke beheersingsdrang aan banden te leggen voordat technologie de mensheid ten gronde richt. Tegelijkertijd rijst de vraag in hoeverre we paal en perk kunnen stellen aan moderne ontwikkelingen in de technologie.
Studium Generale en Frankenstein
Meer informatie over de andere lezingen en een filmvertoning tref je via de knoppen hieronder.
